مقدمه:
وقتی پوسیدگی یا شکستگی دندان به حدی شدید باشد که ساختار تاج دندان آسیب ببیند، درمان ریشه (عصب‌کشی) به‌تنهایی کافی نیست. در این موارد، دندانپزشک از روشی به نام «گذاشتن پست دندان» استفاده می‌کند تا پایه‌ای محکم برای ترمیم‌های بعدی، مثل روکش یا کامپوزیت، فراهم شود. اما پست دندان چیست، چرا گذاشته می‌شود و چه مراحلی دارد؟ در این مقاله به‌طور کامل و مرحله‌به‌مرحله این فرایند را توضیح می‌دهیم.
پست دندان چیست؟
پست (Post) یا فایبر پست، یک میله‌ی کوچک و باریک از جنس فلز یا مواد تقویت‌شده (مثل فایبرگلاس) است که در داخل ریشه دندانی که قبلاً درمان ریشه (عصب‌کشی) روی آن انجام شده، قرار می‌گیرد. این پست نقش پایه‌ای را دارد تا دندانپزشک بتواند ترمیم‌های بعدی مثل کور (Build-up) یا روکش را به آن متصل کند.
چه زمانی به پست دندان نیاز است؟
پست دندان در شرایط خاصی استفاده می‌شود، از جمله:
-
وقتی بخش زیادی از تاج دندان از بین رفته و چیزی برای نگه داشتن ترمیم باقی نمانده.
-
پس از درمان ریشه، برای تقویت ساختار دندان و افزایش پایداری.
-
زمانی که قرار است روی دندان روکش (Crown) قرار بگیرد.
مراحل گذاشتن پست دندان
1. بررسی اولیه و عکس‌برداری
پیش از هر چیز، دندانپزشک وضعیت دندان، ریشه و استخوان فک را با استفاده از عکس رادیولوژی (معمولاً RVG یا CBCT) بررسی می‌کند تا مطمئن شود ریشه قابلیت تحمل پست را دارد.
2. آماده‌سازی کانال ریشه
پس از درمان ریشه، دندانپزشک مقداری از ماده‌ی پرکننده‌ی کانال (گوتاپرکا) را خارج می‌کند تا فضای کافی برای قرار دادن پست فراهم شود. این کار باید با دقت زیاد انجام شود تا به انتهای ریشه آسیب نرسد.
3. انتخاب نوع پست
پست می‌تواند فلزی، فایبری یا حتی سفارشی‌ساز باشد. پست‌های فایبری امروزه محبوب‌ترند چون با بافت دندان بهتر سازگارند و احتمال شکستگی کمتری دارند.
4. قرار دادن پست
پست داخل کانال قرار داده شده و با یک ماده‌ی رزینی یا سمان دندانی مخصوص در محل خودش ثابت می‌شود. بعد از سفت شدن کامل، پست به‌عنوان پایه‌ای برای ساخت تاج دندان عمل می‌کند.
5. ساخت کور (Build-up)
دندانپزشک با استفاده از مواد کامپوزیتی یا آمالگام، بخشی از تاج دندان را بازسازی می‌کند. این قسمت روی پست قرار می‌گیرد و پایه‌ی روکش نهایی خواهد بود.
6. روکش‌گذاری نهایی
در مرحله‌ی آخر، از دندان قالب‌گیری می‌شود و یک روکش سرامیکی یا فلزی‌ـ‌سرامیکی ساخته می‌شود تا روی دندان نصب شود. این روکش دندان را در برابر فشار، سایش و شکستگی محافظت می‌کند.
آیا گذاشتن پست درد دارد؟
از آنجا که درمان ریشه قبلاً انجام شده و عصب دندان برداشته شده، گذاشتن پست معمولاً بدون درد است. در برخی موارد ممکن است از بی‌حسی موضعی استفاده شود تا بیمار احساس راحت‌تری داشته باشد.
مراقبت‌های بعد از گذاشتن پست
-
تا زمانی که روکش نهایی قرار نگرفته، از جویدن غذاهای سفت با آن دندان خودداری کنید.
-
رعایت بهداشت دهان و دندان به‌ویژه اطراف ناحیه روکش‌شده الزامی است.
-
معاینه‌های دوره‌ای برای بررسی سلامت پست، ریشه و روکش توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
گذاشتن پست دندان یکی از مراحل مهم در حفظ دندانی است که به‌طور جدی آسیب دیده اما هنوز می‌توان آن را نجات داد. با انتخاب درست نوع پست و اجرای دقیق مراحل، می‌توان پایداری طولانی‌مدت برای دندان ایجاد کرد و از کشیدن آن جلوگیری نمود. اگر دندانی دارید که نیاز به بازسازی گسترده دارد، حتماً با دندانپزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی را انتخاب کند.
دکتر اطفال کیست و چرا حضورش برای سلامت فرزندتان حیاتی است؟